Diëtisten Atje en Femmy kijken juist naar wat mensen nog wél kunnen eten.
Met haar nieuwe visie op voeding wil Zorggroep Oude en Nieuwe Land de bewoners nog meer betrekken bij de dagelijkse maaltijden. Eten op de kamer of in het restaurant? Haagse Bluf in de vla? Gezellig meehelpen met koken? Het kan straks allemaal. Belangrijk, vinden diëtisten Atje Bergsma en Femmy Elzinga die hun rol daarmee ook groter zien worden. “Ik denk dat wij onmisbaar zijn en veel te bieden hebben met onze kennis. Het gaat immers om veel meer dan voeding.”
Ze zijn beiden nog maar kort binnenboord maar nu al zien Femmy en Atje waar ze nodig zijn. “Ondervoeding bij ouderen is echt een probleem,” begint Atje (33). Ze werkt in Revalidatie De Schakel in Emmeloord. “Mensen die bij ons revalideren komen veelal uit het ziekenhuis. Hun ondervoeding is duidelijk klachten-gerelateerd. Ik begin altijd eerst met een screening van iemands voedingstoestand. Drie dagen houden we dan een voedingsdagboekje bij. Dan zie je al gauw of er eetlust aanwezig is, of er slikproblemen zijn, of mensen aangekomen of juist afgevallen zijn. Daar rolt dan een score uit en daarmee gaan we aan de slag.” Femmy (24) is diëtist in verpleeghuis Talma Hof, ook in Emmeloord. Daarnaast is zij ook actief in Markehof in Marknesse en komt zij bij mensen thuis. “Bij bewoners die bijvoorbeeld een beroerte hebben gehad, zie je meer passiviteit en daardoor een grotere kans op overgewicht. Mensen met dementie zijn vaak nog erg actief of onrustig waardoor er juist meer ondervoeding of ondergewicht optreedt.”
Femmy (l,inks) en Atje en de Easy to eat-producten.
Slikfunctie
Nog iedere dag genieten Atje en Femmy van hun dagelijks werk. Geen dag is daarbij hetzelfde. Atje: “Ik hou wel van complexe gevallen,” lacht ze. “In De Schakel is nu iemand die sondevoeding krijgt omdat hij momenteel geen slikfunctie heeft. Samen met de logopedist stel ik dan een plan op waarbij zij eerst gaat trainen en zodra meneer weer kan eten en de sondevoeding worden afgebouwd, bereken ik samen met de revalidant of hij ook weer voldoende zelf kan eten om niet ondervoed te raken. Te beginnen met zuivel, toetjes of zogenaamde Easy toe eat-producten.” Deze producten kunnen mensen met slikstoornissen eenvoudiger eten. Populair zijn ook de speciale kaasblokjes. “Als je die in je mond doet, smelt het meteen weg. De bewoner heeft dan wel écht de smaakbeleving van kaas ervaren,” verduidelijkt Femmy.
Pareltjes
De rol van diëtisten is de laatste jaren steeds belangrijker geworden. Het feit dat het team diëtisten binnen ZONL nog steeds groeit, getuigt daarvan. “De grote misvatting over diëtisten was vroeger dat het boemannen waren die alleen maar vertelden wat je niet mocht eten. Die tijd is voorbij. Onze insteek is juist dat we het omdraaien waarbij de bewoner de regie heeft: wat eet u het liefst? Hoe eet u het graag? Eet u liever ’s middags of ’s avonds warm?, vertelt Atje. Naast de artsen weten ook de collega’s in Talma Hof Femmy inmiddels goed te vinden. Onlangs benaderde een collega haar voor advies over een nieuwe bewoner met ernstig nierfalen. “Zijn kaliumgehalte in het bloed was te hoog. Dat kan weer tot hartritmestoornissen of erger leiden. Kaliumrijke producten zoals tomaten, aardappelen, groente moesten we zoveel mogelijk vermijden, dus heb ik een heel schema opgesteld waarbij zoveel mogelijk kaliumrijke producten worden vermeden. Ik kies dan bijvoorbeeld voor rijst in plaats van aardappelen of appel in plaats van banaan.”
Onmisbaar
Zowel Atje als Femmy ziet met voldoening hoe de rol van de diëtist steeds belangrijker wordt in het bijdragen aan een gevoel van welzijn onder de bewoners. “Eerlijk gezegd denk ik dat wij onmisbaar zijn in het herstel van cliënten,” zegt Atje. Soms zitten er pareltjes van momenten bij in het werk die daarbij extra voldoening geven. “Ik word gelukkig als ik zie dat iemand mijn adviezen thuis zelf kan toepassen.” Femmy op haar beurt: “Als je iemand ziet opleven en ziet herstellen. Gewoon weer blij is. Dat is het allermooiste.”
