Verpleegkundige Marly en haar alter ego Fliep: 'Je beleeft samen echt iets intens'

Dit is Fliep! Fliep is een contactclown. In het dagelijks leven is Fliep verpleegkundige Marly Backx (60), die al vanaf 2004 als verpleegkundige in de wijk bij Zorggroep Oude en Nieuwe Land (ZONL) werkt. Haar werk is haar passie. Een gift van haar tante kreeg dan ook een mooie bestemming: een opleiding tot contactclown. “Hiermee ben ik zeker niet een soort pipo de clown”.

Marly woont met veel plezier in Emmeloord en werkt bij thuiszorgteam IJsselham, waardoor ze veel door het uitgestrekte landschap van het oude en nieuwe land reist. In haar vrije tijd verandert ze graag in haar alter ego Fliep. “Een contactclown staat niet zelf in de schijnwerpers met een ingestudeerde opvallende act, maar stelt de ander centraal en werkt vanuit rust”, begint Marly. “Eigenlijk ben je een soort CliniClown, maar dan niet voor kinderen in het ziekenhuis, maar voor mensen met dementie of een verstandelijke beperking.”

'Met een stukje humor haal je even de somberheid weg'

Humor
Marly vindt humor erg belangrijk in de zorg. “Het brengt wat meer lucht in de gesprekken”, vertelt ze. “En dan niet altijd in de zin van grappen en grollen, maar in de hilariteit. Dat je er samen om kan lachen als iets even anders gaat of om een spraakverwarring. Dat je wat meer kan relativeren. Ook in palliatieve situaties. Dat iemand in zijn laatste levensfase zit, een tumor heeft of dement is, kan ik niet keren. Wel kan ik wat aan hun leven toevoegen. Iemand is meer dan alleen zijn beperking of ziekte. Met een stukje humor haal je even de somberheid weg”.

In 2016 kwam Marly online een advertentie tegen over het volgen van een gratis workshop tot contactclown. “Mezelf presenteren als clown lag totaal niet in mijn comfortzone, maar toch was ik nieuwsgierig. Tijdens de workshop bleek dat het niet perse ging om het worden van een clown, maar dat je je lichaam en jezelf leert kennen. Dat je bewust wordt van alle bewegingen die met je lijf mogelijk zijn. Uiteindelijk volgt dan vanzelf een clownspersonage dat qua kleding en karakter bij je past.” Marly zag dit als een mooie uitdaging en volgde met veel plezier de opleiding tot contactclown.

'Je hebt contact met de emotie van de cliënt'

Regisseur en publiek
Wanneer een contactclown binnenkomt, kijkt deze goed wat het met de mensen doet en reageert daar weer op. “De bewoner of cliënt heeft de regie over wat er gebeurt. Hij of zij is de regisseur én het publiek”, legt Marly uit. “Je hebt contact met de emotie van de cliënt. Dat kan gelijk blijheid zijn, maar ook verdriet of boosheid. Daar speel je op in. Het is soms maar heel klein, alleen met je handen. Heel rustig, open en onbevooroordeeld benader je de cliënt. En dat doet wat met ze. Jij bent even heel anders met je rode neus. Alleen dat kan voor hen al een verademing zijn.”

Marly geniet er volop van als ze Fliep is. “Je beleeft samen echt iets intens. Dat je verbinding maakt met iemand die zich niet goed kan uiten, dat geeft mij veel voldoening.” Velen hebben een bepaald stereotiep beeld van een clown merkt Marly. “Als contactclown ben je dus niet een ‘sapperdeflap’ clown, maar eigenlijk een non-farmaceutische interventie. De inzet van een contactclown biedt ontspanning en comfort en heeft een positieve invloed op de pijnervaring, zonder dat er medicatie aan te pas komt!”. 

Toepassing in het werk
De opleiding tot contactclown komt ook goed van pas tijdens haar werk als verpleegkundige: "Ik pas de aangeleerde skills, weliswaar zonder rode neus, ook toe in mijn werk. Bijvoorbeeld bij mensen met dementie. Ik kan goed aanvoelen hoe je moet inspelen op een bepaalde sfeer en emotie van een cliënt. Door ze te zien, begrijpen, geen oordeel te hebben en mee te gaan in hun flow, wordt bijvoorbeeld het douchen geen ‘moeten’ meer, maar willen ze het zelf”, illustreert Marly.

Marly denkt dat velen het niet weten, maar ook niet van haar verwachten dat ze in haar vrije tijd contactclown is. Het lijkt haar erg leuk om weer als Fliep actief te zijn binnen ZONL. “Een paar jaar terug ben ik al eens als Fliep in diverse woonkamers geweest, maar dat verwaterde door corona. Mijn prioriteit ligt dan bij het team, waar alles door moet blijven draaien in deze pittige tijd. Daarnaast ben je als contactclown toch iemand die van de een naar de ander gaat en ik wil niet kwetsbare mensen besmetten”, licht Marly toe. “Maar wie weet wat de toekomst brengt!”

Meer weten over contactclowns, bekijk deze documentaire eens op Youtube; https://www.youtube.com/watch?v=8PQyjrJzTMk, of kijk op www.contactclown.com.

Fliep met collega contactclown Lepel