“Logopedie is veel breder dan mensen (opnieuw) helpen te communiceren”

Een gesprek, telefoneren, een boek lezen, genieten van een maaltijd, het klinkt vanzelfsprekend. Toch kan dit voor mensen lastig zijn. Dit kan bijvoorbeeld komen door een beroerte, diverse neurologische aandoeningen zoals MS, ziekte van Parkinson of een vorm van dementie. Zorggroep Oude en Nieuwe Land (ZONL) heeft een team van drie logopedisten die mensen kunnen helpen die niet meer goed kunnen communiceren of eten en drinken zoals voorheen. Marga Dirkse is er één van en vertelt graag meer over het specialisme logopedie.

“Het is ontzettend belangrijk dat er logopedie is, zeker in zorginstellingen. Veel mensen, waaronder familie, vrienden en/of bekenden vragen mij soms vol verwondering: ‘Logopedie bij oudere mensen? Logopedie is toch voor kinderen die stotteren en slissen? Maar als ik dan mijn verhaal vertel, welke logopedische zorg ik de diverse doelgroepen bied en welke andere werkzaamheden ik doe, blijkt dat dit bij veel mensen niet bekend is”, vertelt Marga. “Voor iedereen die dat nodig heeft kan logopedie uitkomst bieden.”

Behandeling op maat
Alle behandelingen die worden uitgevoerd door de logopedisten worden op maat gegeven. “Klopt. Geen cliënt is gelijk, geen ziektebeeld is gelijk en geen behandeling is gelijk. We starten altijd eerst met het bespreken van de problemen waar men tegen aan loopt. Vervolgens bieden we ze een behandeling op maat, thuis in zijn of haar eigen vertrouwde omgeving, in een woonzorgcentrum van ZONL of in Revalidatie De Schakel. De Schakel is gericht op kortdurende zorg en behandeling na een ziekenhuisopname, gericht op terugkeer naar huis. De vraag en wensen van de cliënt staan altijd centraal.”

Altijd kijken naar een oplossing
Eén van de cliënten waar Marga momenteel thuis komt om logopedische zorg te bieden is bij de familie Kamphuis. Mevrouw heeft een hersentumor en door een epileptische aanval is ze vorig jaar december in het ziekenhuis beland. Na haar ziekenhuisopname kwam ze terecht in Revalidatie de Schakel van ZONL. Mevrouw vertelt, met hulp van haar man, haar verhaal: “Na de aanval die ik heb gehad ging het communiceren met anderen niet meer zo makkelijk als voorheen. Ik heb moeite om dingen duidelijk te maken. In de Schakel kreeg ik hulp van de logopedisten. Daar had en heb ik nog steeds veel baat bij. Door oefeningen en de tips en trucs die ze geven gaat het alweer een stuk beter. Ik ben inmiddels weer thuis en Marga komt nu regelmatig langs om te oefenen met praten.” “Mijn vrouw leert bijvoorbeeld dat wanneer je niet uit bepaalde woorden komt je deze het beste kunt omschrijven. Het gaat dan misschien via een omweg, maar het werkt ontzettend goed en hoe ze dat doet vind ik ontzettend knap. Ik snap vaak heel goed wat ze bedoeld en als we er niet uitkomen, zoeken we altijd naar een andere oplossing. We zijn nu ook samen met Marga aan het kijken of en welk hulpmiddel misschien uitkomst kan bieden om nog beter te communiceren.”

Een openbaring
Naast het opnieuw leren te communiceren kijkt Marga bij mevrouw Kamphuis ook naar het slikken. “Dat vond ik zelf een beetje raar. Ik ben in de veronderstelling dat ik dat nog steeds prima kan”, vertelt mevrouw. Meneer vult aan: “Dat klopt natuurlijk ook,  maar ze hebben vooral gekeken naar de kracht van het slikken en of ze het normale eten weer kon hebben, zoals brood en dergelijke. Dat vond ik wel echt een openbaring dat logopedisten hier ook naar kijken. Ik was in de veronderstelling dat zij zich alleen maar richten op het stukje communicatie, maar het vak van logopedie is dus veel breder.”

Dankbaar
De zorg die mevrouw Kamphuis ontvangt van ZONL ervaart ze als zeer prettig. “Ik heb ontzettend veel steun aan de logopedisten van ZONL. Ze helpen me heel erg goed, dat is fijn.” “Marga is een heel prettig persoon, heel empathisch en neemt alle tijd voor ons. Dat waarderen we enorm. Het is natuurlijk heel verdrietig wat mijn vrouw meemaakt en ook heel frustrerend voor haarzelf dat het communiceren niet meer gaat zoals het ging. Daar helpt de zorg van ZONL heel goed bij en zijn we dankbaar voor”, vult meneer Kamphuis aan.

Afwisseling
Marga komt in haar werk veel neurologische ziektebeelden en aandoeningen tegen. “Ik help cliënten die bijvoorbeeld een beroerte of herseninfarct hebben gehad of bij mensen met dementie. Maar ook bij mensen die bijvoorbeeld de diagnose Parkinson of MS hebben gekregen of een ernstige hersenaandoening hebben. Je ziet vaak dat deze cliënten als gevolg hiervan moeite hebben gekregen met slikken, spraak, lezen en schrijven. Ik help hen met de juiste behandeling”, vertelt Marga. Geen dag is voor Marga hetzelfde. “Nee, ik heb een enorm afwisselende baan en dat vind ik ook het allerleukste!”

Warm hart
De zorg zit in de genen van Marga. Het contact met de cliënten vindt ze erg leuk. “Ik draag de zorg een warm hart toe. Ik vind het fijn iets te kunnen betekenen voor mensen, ook al is de boodschap die ik breng niet altijd leuk. Soms moet ik het advies geven dat ‘gewoon’ eten en/of drinken qua kauwen en/of slikken niet meer veilig is en het beter is om de voeding en/of het drinken aan te passen. En toch, als je de mensen ontmoet, in gesprek gaat en een vertrouwensband weet te creëren, dan worden deze boodschappen toch in dank ontvangen, hoe moeilijk het soms ook is. En dit stukje, de omgang met cliënten en het in gesprek gaan en blijven vormt het uitgangpunt van een vertrouwensrelatie in iedere behandeling.”

Elkaars expertise inzetten
Alhoewel Marga nog vrij kort in dienst is bij ZONL ervaart ze het werken als logopedist als zeer prettig. “Ik werk in een team waarbij je zowel zelfstandig als in teamverband de werkzaamheden uitvoert. Het is fijn om in een team van behandelaren te werken waarin we elkaars expertise inzetten en elkaar weten te vinden bij vragen/zorgen rondom een cliënt. Ik voel me vereerd, dat ik een (logopedisch)onderdeel mag uitmaken in een fijn team van collega’s binnen de ZONL.”

Bieden van optimale logopedische zorg
De logopedisten van ZONL zijn werkzaam in de gemeenten Steenwijkerland, Noordoostpolder en Urk. “We hebben de gemeentes onder ons verdeeld. Ook zien we veel neurologische cliënten die vanuit het ziekenhuis of door de huisarts worden verwezen.  Omdat een ieder werkt vanuit zijn eigen gebied bereiken we alle betrokken gebieden voor optimale logopedische zorg.